زبان برنامه نویسی چیست؟
زبان برنامه نویسی یک زبان قراردادی است که مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها را در بردارد و انواع مختلفی از خروجی‌ها را تولید می‌کند. زبان‌های برنامه نویسی برای پیاده سازی الگوریتم‌ها استفاده می‌شوند.
در گذشته تصور می‌شد که یادگیری برنامه نویسی تنها مختص دانشجویان رشته‌‌ی کامپیوتر است. اما چنین تصوری دیگر صحیح نیست. زیرا نیاز به مختصص‌های برنامه نویسی در همه‌ی زمینه‌ها از جمله پزشکی، حمل و نقل، علوم انسانی، اقتصاد و… احساس میشود.
علاوه بر این، طرز تفکر برنامه نویسی، می‌تواند مهارت حل مساله را در شما تقویت کند. برنامه نویسی مغز شما را به تفکر عمیق و منطقی در مورد یک مسئله وادار می کند. همچنین به شما در سازماندهی افکار، به کارگیری منطق و در نهایت ارائه‌ی راهکار کمک می‌کند.
تمام زبان های برنامه نویسی دارای دو جزء اصلی می باشند: صرف و نحو.
نحو یا syntax شکل و ترتیب نمادها و کاراکترها در یک زبان خاص است. در واقع تفاوت بین زبان های برنامه نویسی همین تفاوت در سینتکس آن هاست. مثلا این که هر دستور زبان c++ به سمی کالون ختم میشود. اگر این سینتکس های مربوط به هر زبان را رعایت نکنیم با پیام Syntax Error مواجه میشویم.
معنا شناسی یا Semantic با معنی و مفهوم مجموعه ای از کاراکترها که به طرز خاصی مرتب شده اند، همراه است. یعنی کدی که نوشته میشود باید نتیجه درست داشته باشد.
انواع حوزه های برنامه نویسی
اگر بخواهیم زبان های برنامه نویسی را بر اساس پلتفرم مورد استفاده دسته بندی کنیم، چهار دسته زیر بدست می‌آیند:
زبان‌های برنامه نویسی تحت دسکتاپ
زبان های برنامه نویسی بسیاری برای این حوزه وجود دارند. اکثر زبان های برنامه نویسی کراس پلتفرم یا چندسکویی اول این پلتفرم را پشتیبانی می کردند.
در واقع برنامه‌هایی که با استفاده از این زبان‌ها نوشته می‌شوند تنها روی سیستم عامل ویندوز قابل اجرا هستند. از پرکاربرد ترین زبان های این دسته می توان به موارد زیر اشاره کرد:
سی (C) • سی پلاس پلاس (C++) • سی شارپ (C#) • جاوا (Java) • پایتون (Python) • دلفی (Delphi) • فاکس پرو (Fox Pro) • ویژوال بیسیک (Visual Basic) • پرل (Perl) • روبی (Ruby) • گو یا گولنگ (Golang/ Go)
زبان‌های برنامه نویسی تحت وب
از برنامه نویسی تحت وب برای ساخت وب سایت ها و وب اپلیکیشن ها استفاده می شود. وب اپلیکیشن ها نسخه وب سایتی برخی از اپلیکیشن ها هستند. به عنوان مثال واتسپ وب (Whatsapp Web) که اکثرمان می شناسیمش یک وب اپلیکیشن است.
زبان‌های برنامه نویسی تحت وب به دو دسته‌ی زبان‌های برنامه نویسی سمت کاربر (Front end) و زبان‌های برنامه نویسی سمت سرور (Back end) تقسیم می‌شوند.
برخی زبان‌های برنامه نویسی / نشانه گذاری سمت کاربر عبارتند از: HTML، CSS، JavaScript، jQuery
برخی زبان‌های برنامه نویسی سمت سرور عبارتند از: Java، PHP، Ruby، Python، ASP.NET
زبان‌های برنامه نویسی تحت موبایل
امروزه بسیاری از افراد با تلفن های همراه کار می کنند. و بسیاری از افراد با گوشی وارد اپلیکیشن ها و وب سایت می شوند (به همین علت است که ریسپانسیو بودن وب سایت مهم است).
برای توسعه‌ی اپلیکیشن‌های موبایل می‌توان از زبان‌های برنامه نویسی مختص هر پلتفرم (اندروید، iOS و…) استفاده کرد. برخی از این زبان‌ها عبارتند از: C#، Java، Swift، Ruby، Javascript و Objective-C.
زبان‌های برنامه نویسی چند منظوره
برخی از زبان‌های برنامه نویسی قابلیت استفاده در چندین بخش و پلتفرم‌های مختلف دارند.
اگر به لیست زبان‌هایی که تا الان نام بردیم دقت کرده باشید، متوجه تکرار چند اسم خواهید شد. به این‌ها زبان‌های برنامه نویسی چندمنظوره (General- Purpose Language) گفته میشود. یعنی شما با یادگیری یکی از این زبان‌ها می‌توانید برای پلتفرم‌های مختلف مثل ویندور، وب، اندروید و iOS برنامه طراحی کنید.
برای نمونه، زبان‌های C#، Python، Scala، GO، C++ و C از این دسته زبان‌ها می‌باشند.
سطوح زبان های برنامه نویسی
هر برنامه کامپیوتری باید طوری نوشته شود که کامپیوتر را قادر به رساندن هدف مورد خواست برنامه‌نویس کند. بنابراین محیط ها و روش های خاصی برای اینکار وجود دارد. که به سه دسته‌ی زبان برنامه‌نویسی سطح بالا ،میانی و زبان برنامه نویسی سطح پایین شناخته می‌شوند.
بالاترین سطح مربوط به زبان های سطح بالا ست.
فهرست زبان‌های رایج سطح بالا به صورت زیر است:
C, C++, Java, C#, Go, Scala, JavaScript, Python, Ruby, SQL
این زبان‌ها برای نوشتن برنامه‌های نرم‌افزاری، وب‌اپلیکیشن‌ها و اپلیکیشن‌های موبایل مناسب هستند.
زبان های سطح متوسط زبان هایی هستند که بین سطح پایین و بالا هستند و معمولاً یاد گیری آسان تر و کاربرد خیلی بیشتری نسبت به زبان های سطح پایین دارند. مثل زبان فوق العاده و پرکاربرد سی پلاس پلاس که یک زبان سطح متوسط است.
زبان های سطح پایین، به زبان کامپیوتر نزدیک هستند. زبان اسمبلی و کد ماشین و GL1 و GL2 از نمونه زبان های سطح پایین اند.
از زبان‌های سطح پایین می‌توان برای نوشتن کرنل نرم‌افزار یا نرم‌افزارهای درایور استفاده کرد، ولی برای نوشتن وب‌اپلیکیشن‌ها یا بازی‌ها مناسب نیستند.
کد ماشین تنها توسط کامپیوتر قابل فهم است و برای انسان قابل خواندن نیست. بنابراین درک آن برای کاربر برنامه‌نویس بسیار سخت خواهد بود. در واقع هر چقدر سطح زبان برنامه نویسی پایین تر باشد کم کاربردتر و سختتر خواهد بود.
جمع بندی
در این مقاله خواندیم که به طور کلی چهار دسته و حوزه برای زبان های برنامه نویسی داریم. حوزه های برنامه نویسی موبایل، دسکتاپ، وب و چندمنظوره.
با سه سطح زبان های برنامه نویسی یعنی سطح کم، متوسط و بالا آشنا شدیم و گفتیم که هر چه سطح زبان برنامه نویسی بیشتر باشد آسان تر و پرکاربرد تر اما دور تر از سخت افزار خواهد بود. و هر چقدر سطح زبان برنامه نویسی پایین تر باشد سخت تر و کم کاربردتر اما نزدیک تر به سخت افزار خواهد بود.
امیدواریم که این مقاله برایتان مفید واقع شده باشد.
